Preek ds. Van der Wel 29 november 2020 – Marcus 13, 28-37

Preek n.a.v. Marcus 13, 28-37

Gemeente van Jezus Christus,

Vandaag vieren we de eerste adventszondag. Vier weken lang kijken we uit naar het kerstfeest. Een tijd van voorbereiding en inkeer, van ernst, maar zeker ook van vreugde en verlangen. Uitkijken naar het licht, juist in deze dagen die soms zo donker en somber zijn. Dagen waarin we nadenken over onze opdracht in de wereld. Als daad van verzet ontsteken we een licht, vertellen we elkaar dat het laatste woord is aan het licht en het leven, niet aan de nacht en de dood. Is dat naïef? Steken we de kop in het zand? Sluiten we onze ogen voor de wereld om ons heen? Of is er toch iets heel anders aan de hand.

De lezingen van vanmorgen zijn ernstig en nodigen niet onmiddellijk uit tot grote feestvreugde. Jesaja roept het uit: scheurde u de hemel maar open om af te dalen! Kwam u maar zelf in ons midden! Jesaja spreekt tot een volk dat in ballingschap is, dat verdreven is uit hun vertrouwde omgeving. Hun geliefde Jeruzalem ligt in puin. Wat zou het fijn zijn als God zelf daar eens orde op zaken zou stellen! Een roep die door de eeuwen heen heeft geklonken. Een diep verlangen naar een God die ingrijpt in de werkelijkheid, die de wereld eens goed door elkaar schudt. Ik denk dat menigeen een dergelijk verlangen herkent, als het leven pijn doet, als je wereld instort en de nacht valt. Scheur dan die hemel open! Zoek ons op, hier in de nacht. Maar al te vaak riepen we tegen een gesloten hemel. De roep confronteert ons tegelijkertijd met ons eigen falen. Zijn we eigenlijk wel klaar voor die ontmoeting?

Ook de lezers van het Marcusevangelie kennen dat verlangen. Ze verwachtten dat Jezus snel terug zou komen. Ze leefden onder een vreemde machthebber, waren kwetsbaar voor de nukken van de keizer. Als volgelingen van Jezus waren hun families verscheurd. Sommigen vonden hun heil bij deze vreemde Messias, anderen keerden zich van hem af. Hebben we er goed aan gedaan hem te volgen of zijn we achter een droom aan gelopen die geen toekomst heeft. Dat koninkrijk van de hemelen, is dat eigenlijk wel echt te vinden?

Jezus kan het niet voldoende zeggen. Wees waakzaam. Houd je ogen open. Let op de vijgenboom! In de bijbel is deze boom altijd een teken van toekomst. Eens zal elke mens in veiligheid kunnen zitten onder zijn eigen vijgenboom of wijnrank. Eens zal de wereld een veilig thuis zijn voor alle mensen.

Wees waakzaam. Als een deurwachter die op de uitkijk staat. Alert, speurend of de heer des huizes al op weg naar huis is. Zodat hij, wanneer de heer verschijnt, de kaarsen aan kan steken, de deuren open gooien, de feestdrank kan uitschenken.

Wees waakzaam. Maar hoe doe je dat vandaag? En waar wachten wij eigenlijk op? Op de hemel die open scheurt? Op een wereld die vergaat? Op een moment dat plotseling de hele kosmos op zijn kop wordt gezet? Hoewel we niet meer leven onder de gespannen verwachting van de vroege kerk, herkennen wij het verlangen naar een geheelde wereld. Als ik de overvolle vluchtelingenkampen zie, of nadenk over de verdeling van het vaccin, of berichten hoor van oorlog in Ethiopië, dan kan ik niet ontkennen dat een verlangen naar een oplossing soms zomaar opeens de kop opsteekt. Als ik zie dat mensen het moeilijk hebben, geconfronteerd worden met ziekte en verdriet, als de dood hard inbreekt in ons leven, dan kan ik soms zo verlangen naar een ommekeer.

Tegelijkertijd heeft dat verlangen naar een rigoureuze ommekeer ook een keerzijde. Want waar zijn wij in dit plaatje? Wat hebben we gedaan voor al die kwetsbare mensen die op onze weg komen? Deze ernstige verhalen houden ons immers ook een spiegel voor. We kunnen wel verlangen dat God orde op zaken stelt, maar wat zegt dat dan over mij? Waar ligt mijn verantwoordelijkheid in dit alles? Of heb ik me al lang geleden in slaap laten sussen. Ik kan de wereld immers niet redden en besluit dan maar het op zijn beloop te laten of in ieder geval goed voor mezelf te zorgen. Want maakt het uit wat ik doe?

Wees waakzaam. Ik las deze week ergens over iemand die zich altijd zorgen had gemaakt voor het moment dat de jongste dag zou aanbreken. Maar wordt de wereld beter van angstige waakzaamheid?  Verwacht de heer des huizes dat zijn wachter met dikke wallen onder zijn ogen en bleke wangen bij de deur staat? Piekerend over het eigen zielenheil? Of kan het ook anders?

Wees waakzaam. Het heeft iets van stille voorpret voor het feest. We hangen vast de slingers op. We poetsen de glazen tot ze ons tegemoet glimmen. De boodschappen zijn gedaan. Naast de kaarsen liggen de lucifers klaar. De taart staat af te koelen naast de oven. Er hangt al een kerstkrans aan de deur. We ontsteken het eerste lichtje van verlangen. We nodigen de gasten vast uit. Kom maar binnen, warm je bij het vuur. Je bent welkom. Je kunt hier schuilen, we laten je niet alleen. We zijn bezig met de voorbereiding van het feest en de voorpret glanst ons tegemoet.

Wees waakzaam.

Dietrich Bonhoeffer, Duits predikant, vermoord in de oorlog, zegt bij de jaarwisseling begin 1943 het volgende:

Er zijn mensen die het lichtzinnig en christenen die het onvroom vinden, te hopen op een betere aardse toekomst en zich daarop voor te bereiden. Zij geloven dat chaos, wanorde en catastrofes typerend zijn voor deze tijd en onttrekken zich door passieve berusting of vrome wereldvlucht aan de verantwoordelijkheid, voor de komende generaties een toekomt te bouwen. Misschien breekt morgen de jongste dag aan; dan zullen we graag het werk voor een betere toekomst neerleggen, maar eerder niet. [1]

De wereld stond in brand. En tegelijkertijd waren er mensen die opstonden, die recht en gerechtigheid hoog hielden, die met gevaar voor eigen leven instonden voor een ander. Die volhardend het goede bleven zoeken. Een mens werd verborgen op een zolder, een ander kreeg eten toegestopt. Verzet bleek de enige mogelijkheid om gestalte te geven aan geloof.

Wij vieren dit jaar het kerstfeest in een vreemde wereld. In het afgelopen jaar hebben we aan den lijve ondervonden dat het leven niet maakbaar is. We blijken kwetsbaar en het lijkt of een onzichtbaar virus ons gewone leven ontwricht. En waar is God in dit alles? Is het ons verdiende loon voor de wijze waarop wij omgaan met de aarde?

Misschien moeten we die vraag niet willen beantwoorden. De oproep die klinkt is immers een andere. We worden uitgenodigd de wacht te houden. Te verlangen naar de morgen. Daartoe mogen we een licht ontsteken.

Dat is advent. Vol verwachting uitzien naar het licht dat in de wereld komt. Ondertussen bouwen aan een toekomst voor alle mensen. Een toekomst vol licht en leven, vol waarheid en gerechtigheid. Een zware opdracht? Dat valt wel mee. Het lijkt op het voorbereiden van een feest. Een feest waar allen welkom zijn, waar ieder zit onder zijn vijgenboom, een boom die rijkelijk vrucht draagt. Wij mogen in alle bescheidenheid vast de slingers ophangen en onze naaste welkom heten. Kom binnen, wees welkom, er wordt naar je uit gezien. We steken al vast een lichtje aan, omdat we weten dat één kaars de nacht al weet te verdrijven. Zo leven we het licht tegemoet, het licht dat in de wereld is gekomen, het licht van de Eeuwige, die zijn mensen toekomst geeft en ons nooit verlaat.

Amen.

[1] D. Bonhoeffer, Verzet en overgave, Baarn 1989, pg. 20


Overdenking 13 december 2020 – Johannes 3, 22-30

Op deze derde adventszondag horen we het verhaal van Johannes de Doper. Qua tijdsbeleving schuiven we vrolijk heen en weer door de schriften. Volgende week horen we de aankondiging van de geboorte van Jezus, maar vandaag in de lezingen zijn zowel Jezus als Johannes al lang volwassen. Ik houd wel van de vreemde logica van het leesrooster. Het neemt ons kris kras mee door de tijd en ontregelt daarbij onze gewone kaders, maar dat terzijde.

Ik heb altijd een wat dubbele houding tegenover Johannes gehad. Enerzijds vond ik zijn moed altijd bewonderenswaardig, maar als ik helemaal eerlijk ben vind ik hem vaak een tikkeltje te radicaal. Zijn oproep tot bekering, zijn nadruk op het falen van de mens, ik kan er niet altijd even goed mee uit de voeten. Maar bij de lezing van vandaag gebeurde er deze week iets merkwaardigs in mijn opvatting over deze profetische figuur. Het leek of het beeld kantelde en ik voor het eerst de andere kant van Johannes zag. Soms lees je zo’n bekend gedeelte opeens met een andere blik en worden je ogen opnieuw geopend. Johannes was daarbij niet meer alleen de radicaal, die vanuit de woestijn oproept tot bekering, maar ook de vrolijke man die druk bezig is met de voorbereiding van het feest voor zijn vriend.

De omstanders in de lezing dwingen Johannes en Jezus in een concurrerende verhouding. Alsof het er om gaat wie de meeste volgelingen heeft, wie de meeste reuring brengt, wie het belangrijkste en krachtigste is. Zo worden ze tegen elkaar uitgespeeld. Een patroon dat voor velen van ons herkenbaar zal zijn. Hoewel je zelf het gevoel hebt voor dezelfde zaak te staan, wordt de mate van succes belangrijker geacht. En waar je eerst samen probeerde een weg te zoeken, word je zomaar tegen elkaar opgezet. Je hoort de omstanders roepen, kom op Johannes, laat je niet overbluffen door die ander! Sta op voor je rechten! Jij bent net zo belangrijk!

Johannes doet echter  iets verrassends. Hij weigert in die concurrentiesfeer te belanden en zegt rustig waar hij staat. Hij kent zijn plaats, weet wie hij is en weigert zijn roeping te verloochenen. Dit ben ik! De voorloper, de wegbereider. Hij laat zich niet tot jaloezie of concurrentie verleiden. Ik ben de Messias niet, ik ben de bruidegom niet. Het gaat niet om mij! Het gaat om wie na mij komt! Mijn taak is zijn komst voor te bereiden en die taak past mij.

Beroemd is het prachtige schilderij van Matthias Grunewald, waarvan u hier een detail ziet. Johannes wordt afgebeeld met een anatomisch volstrekt absurde wijsvinger. Met die extreem lange vinger, wijst hij van zich af naar de Christusfiguur, die overigens in het altaarstuk wordt afgebeeld als de gekruisigde. Johannes identiteit is die wijzende vinger. Dat is zijn roeping, zijn taak, daar voor is hij onder ons. Hij wijst van zich af naar de ander.

Wat me hierbij opvalt is hoe Johannes zich met vreugde schikt in zijn eigen roeping. Hij is de vreugdebode, de wijsvinger, de voorloper. Zijn taak is het bereiden van de weg, het attent maken van de omstanders op wie na hem komt. Als vriend van de bruidegom treft hij alle voorbereidingen, regelt hij het feest, en is op de dag zelf de stralende toeschouwer van de ander. Zo stoer als Johannes de mensen tot bekering heeft opgeroepen, zo bescheiden is hij nu in zijn dienstbare rol voor de Messias.

Blijven bij je roeping. Niet voortdurend kijken naar de ander en willen zijn als hij. Blijven bij je roeping, doen waar jouw hart ligt, waar jouw talent tot bloei komt, waar jij in de wereld je plaats in kunt nemen, zonder je voortdurend blind te staren op de ander. Weigeren de concurrentiestrijd aan te gaan en de zon in het water kunnen zien schijnen. Ruimte weten te maken. Niet iedereen hoeft groots en meeslepend te leven! Wat zou dat ruimte kunnen bieden, ook aan mensen vandaag. Want blijkbaar hoef je je niet groter voor te doen dan je bent. Mag je gewoon mens zijn. Loskomen van die eeuwige concurrentiestrijd om de beste, de snelste, de rijkste en de grootste te zijn. Gewoon in alle bescheidenheid je plaats in nemen. Je hoeft daarbij je licht niet onder de korenmaat te verstoppen, maar jezelf ook niet te overschreeuwen. Wij zijn de Messias niet, we hoeven de wereld niet te redden, we mogen mens zijn. Ik ervaar die gedachte als een geweldige troost. Ik mag doen waar ik goed in ben, maar hoef niet de hele wereld op mijn schouders te torsen. Ik hoef niet te min over mezelf te denken, maar ook niet voortdurend boven mezelf uit te reiken.

Blijven bij je roeping. Er wordt ons niet verteld of Johannes geworsteld heeft met die opdracht en ook niet of er innerlijke strijd nodig was om te zijn wie hij was. Het is blijkbaar niet heel belangrijk of hij al dan niet moeite had met zijn rol als voorloper en verwijzer. De evangelist beschrijft hem als de vriend van de bruidegom die bereid is zelf minder te worden zodat de Messias meer kan worden. Deze opdracht vervult Johannes met vreugde.

Blijven bij je roeping. Verwijzer zijn. Niet zelf de Messias hoeven te zijn. Ik vind het een bevrijdende gedachte. Van ons wordt niet gevraagd de wereld te redden, maar gewoon onze plek in te nemen in het koninkrijk. De dromen levend houden van een stad, van een land, een wereld waar mensen tot hun recht komen.

Wonderlijk mooi wordt deze wereld beschreven door de profeet Jesaja. Hoewel Jeruzalem in puin ligt, beschrijft hij in een ontroerend vergezicht hoe het is bedoeld. God zelf zal orde op zaken stellen, zal een nieuwe hemel en aarde scheppen, een plaats waar mensen in vrede kunnen wonen. Zo nodigt hij de omstanders uit vast puin te gaan ruimen, bomen te planten, een wijnrank te snoeien. Het beeld is van een zeldzame eenvoud. Het leven ten volle leven, kinderen die opgroeien zonder oorlog en geweld, het huis bewonen dat je hebt gebouwd, genieten van het werk dat je hebt gedaan. Gewoon in alle eenvoud de vruchten van je arbeid plukken. Zelfs de dieren zullen in harmonie met elkaar kunnen leven.

Zou het zo zijn bedoeld? Mensen die bereid zijn de minste te zijn. Niet op de manier waarop velen van ons, vooral vrouwen, het vroeger te horen kregen. Wees jij maar de minste, waarbij je geacht werd in de achtergrond te verdwijnen en nooit voor jezelf op te komen. De minste te zijn in de zin waarnaar Johannes verwees. Hij moet groter groeien. Concreet betekende dat niet dat Jezus zich ging meten met de machtigen der aarde en razendsnel de ladder naar het succes en de top beklom. Hij groeide door zijn dienende houding. In de bijbel worden alle bekende verhoudingen omgedraaid. Waar we leven vanuit de gedachte van het recht van de sterkste, pleit de bijbel voor het recht van kwetsbaarste. Die gaan altijd voor!

Blijven bij je roeping. Je eigen taak in vrede vervullen. In alle eenvoud zoeken naar waar je de droom van de nieuwe hemel en aarde alvast een beetje zichtbaar kunt maken. Waar kunnen we ruimte maken voor wie zoeken naar een veilige plaats om te leven? Waar kunnen we het leven van een ander draaglijk en mooier maken? Waar kunnen we een wijnrank aanplanten, een tafel in de zon zetten, een maaltijd bereiden voor wie honger heeft. We hoeven niet te min te denken over wat er mogelijk is, maar hoeven ook niet voortdurend te denken dat het te weinig is wat we doen.

Blijmoedig de voorbereidingen treffen voor het feest, het feest waar God zijn mensen ontmoet. Gaan in de voetstappen van de Messias, die groeide door dienstbaarheid, die de minste van de mensen werd en zo het aangezicht van God weerspiegelde. Zo gaan we in alle rust op weg, vertrouwend dat midden onder ons die ene zich laat vinden, die kind van God was en mens onder de mensen. Zo leven we vol vertrouwen het kerstfeest tegemoet en houden we de droom van Jesaja levend onder ons. We treffen vol vreugde de voorbereidingen voor het feest van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.

Amen.


Dienst 1 november 15.00u – nieuwe predikant

Na het vertrek van ds. M. Moerland is de gemeente van De Open Hof op zoek gegaan naar een nieuwe predikant. Er is een beroepingscommissie gevormd die zeer voortvarend aan het werk is gegaan. Contacten met ds. A. van der Wel uit Berkel en Rodenrijs hebben geresulteerd in een beroep dat zij heeft aangenomen. Op 1 november a.s. wordt ds. Van der Wel bevestigd door ds. E. van Bolhuis en doet zij haar intrede.

Omdat De Open Hof ervoor gekozen heeft de adviezen van de PKN en de rijksoverheid te volgen, kunnen maar dertig genodigden in het kerkgebouw aanwezig zijn.

Daarom nodigt de kerkenraad u van harte uit deze dienst digitaal bij te wonen. De dienst, die om 15.00 begint, is zoals gewoonlijk via livestream te volgen op https://www.kerkomroep.nl/#/kerken/10156. Zo kunt u, ook al is het op afstand, deze dienst mee beleven.

We hopen dat zondag 1 november een mooie dag mag worden voor ds. Antoinette van der Wel en de gemeente van De Open Hof.


Drie avonden over ‘het goede leven’ (geannuleerd i.v.m. Corona)

‘Het goede leven’ wordt van oudsher gekoppeld aan deugden, een deugdzaam leven. Deugden als oefening in levenskunst. In de Christelijke traditie zijn zeven deugden centraal gesteld: verstandigheid, rechtvaardigheid, moed, matigheid, geloof , hoop en liefde.

Er is een herwaardering voor de deugdenethiek in de hedendaagse tijd waarin o.a. individualisme en consumentisme aanwezig zijn. Zo is bijvoorbeeld onlangs het boek Brieven aan mijn peetzoon, over karaktervorming voor grote en kleine christenen geschreven door de theoloog Stanley Hauerwas uitgekomen, waarin hij over een aantal deugden schrijft. En ook een boek als De meeste mensen deugen van Rutger Bregman vindt gretig aftrek in de boekhandels.

In de kunst zijn door de eeuwen heen de deugden ook veelvuldig afgebeeld.

Tijdens de drie avonden zullen we aan de hand van Bijbelverhalen ons op een aantal deugden richten. Daarbij kunnen we in gesprek gaan over of en, eventueel, hoe deugden mee vorm geven aan ‘het goede leven’. Iedereen is van harte uitgenodigd!

Deze avonden zijn op 4 en 18 november en 2 december in De Open Hof. Ds. Mariska Kloppenburg verzorgt deze drie avonden. We starten om 20.00 uur, aanmelden kan bij meijer.jacqueline@gmail.com.

Namens de Commissie voor Vorming & Toerusting, Jacqueline Brandenburg


Aanvaarding beroep – woord van ds. Van der Wel

Beste kerkenraad en Open Hof gemeente,

Hartelijk dank voor het in mij gestelde vertrouwen dat gisteren uitmondde in de beroepsbrief die
door voorzitter en scriba persoonlijk werd overhandigd.

Ik kijk terug op hartelijke contacten met de beroepingscommissie. De inhoudelijke gesprekken en de
zorgvuldigheid in onze contacten heb ik zeer op prijs gesteld. Vorige week kwam daar een
ontmoeting met de kerkenraad en de gemeentevergadering bij. Vreemd in deze tijd van corona en
zomervakantie, maar open, prettig en zorgvuldig.

Deze ontmoetingen geven mij de vrijmoedigheid het beroep van harte te aanvaarden en met u in de
komende periode samen een weg van geloof te gaan. Ik zie er naar uit velen van u te ontmoeten.

De weken die nu voor ons liggen, staan voor mij in het teken van afscheid nemen van de Arkgemeente hier in Berkel en Rodenrijs. Bijna 16 jaar ben ik met hen verbonden geweest en ik neem met pijn in het hart afscheid. We hebben in die jaren veel met elkaar gedeeld en onze levens zijn vergroeid geraakt. Het is goed geweest en het is daarom goed om nu verder te gaan.

Na het afscheid verheug ik me op een nieuwe periode van gemeente zijn in Hendrik-Ido-Ambacht. Ik
hoop voor de Open Hof kerk in de tijd die voor ons ligt iets te mogen betekenen.

Met een hartelijke groet,

Ds. Antoinette van der Wel


Ds. A.A. van der Wel beroepen

Tijdens een gemeenteberaad op woensdag 29 juli j.l. heeft onze gemeente kennis kunnen maken met ds. Antoinette
van der Wel uit Berkel en Rodenrijs. Een verslag van dit gemeenteberaad vindt u op de laatste pagina van deze
nieuwsbrief. Met een overgrote meerderheid is ingestemd met het voornemen van de kerkenraad om een beroep op
ds. Van der Wel uit te brengen. We hopen en bidden dat zij dit beroep zal aannemen.
Graag wil ik nog de leden van de beroepingscommissie bedanken voor hun voortvarende, maar ook gedegen werk dat
een voor onze gemeente zo’n positief resultaat kent.

Chris Meijer, voorzitter kerkenraad


Collecte voor Beiroet – zondag 16 augustus

Vorige week voltrok zich een ramp in Beiroet, Libanon. Er vielen veel dodelijke slachtoffers en gewonden. Talloze mensen raakten dakloos. Enorme materiële schade…

Giro 555 is opengesteld voor hulp voor de slachtoffers van de explosie in Beiroet.

Er is veel nodig: medische zorg, psychische zorg, drinkwater, voedsel, enz.

Zondag 16 augustus bestemmen we de 2e collecte voor de slachtoffers van de explosie in Beiroet. Diaconie en ZWO verdubbelen de opbrengst.

Ook kunt u een gift overmaken naar:

Bankrekening Gereformeerde Kerk:  NL46INGB0000615530  of

Bankrekening Diaconie van de geref. kerk: NL78RABO0377554855  of

Bankrekening Taakgroep ZWO geref. kerk: NL45RABO0397600887 o.v.v. Beiroet

 

Namens het college van Diakenen en ZWO,

Arie van der Ven


Theologische Vorming Geïnteresseerden Rotterdam

Nu er veel studiedagen en andere leerbijeenkomsten zijn afgelast, is er toch een mogelijkheid gevonden om cursussen te volgen op het gebied van Theologie. De 3-jarige basiscursus Theologische Vorming Geïnteresseerden start in het najaar digitaal op de dinsdagochtenden.

Ook zijn er een paar korte cursussen van enkele dagdelen op het digitale programma gezet. Zodra het mogelijk is zal er weer klassikaal lesgegeven worden. Wanneer u niet zo bedreven bent met de nieuwe technieken: voor u is hulp beschikbaar! Kijk daarom voor veel meer info, voor hulp en voor aanmelding op onze website: www.tvgrotterdam.nl.

De site wordt actueel gehouden. Daarop vindt u ook het postadres, het telefoonnummer, het mailadres en het aanmeldingsformulier. Meld u snel aan voor deze boeiende cursussen!

 M. Bezemer-Rietveld

Bestuurslid voor werving en publiciteit TVG Rotterdam


Bloemen met Pinksteren

Tijdens Pinksteren werden alle gemeenteleden verrast met een mooi, kleurrijk boeket. Vanuit de diaconie werd gedacht dat iedereen in deze tijd van corona wel een beetje steun en aandacht kon gebruiken. Het resultaat: een originele Pinkstergroet!

Dit mooie idee werd gevolg gegeven door een uitstekende organisatie en uiteindelijke meer dan 50 gemeenteleden die op de fiets of in de auto stapten om alle bloemen persoonlijk langs te brengen. Leuk om te zien en te horen hoe dit ontvangen werd!