Nu de veertigdagentijd 2023 nadert wil de ZWO-commissie u graag informeren over het doel van de collecten tijdens deze periode. In de veertigdagentijd 2023 willen wij de wekelijkse collecte voor ]ZWO bestemmen voor het project Moldavië waarvoor wij ons sinds 2021 inzetten. Om dit project weer in uw herinnering te brengen geven wij u graag nogmaals de informatie die wij ook in april 2021 met u deelden.
Moldavië
De Republiek Moldavië is een republiek in Oost-Europa, grotendeels gelegen tussen de rivieren Proet en Dnjestr. Het land wordt in het westen begrensd door Roemenië en in het noorden, oosten en zuiden door Oekraïne. Het ligt als het ware ingeklemd tussen deze twee. De hoofdstad is Chisinau. Het land geldt als een van de armste landen in Europa. Moldavië behoorde tot 1991 tot de Sovjet-Unie. Als gevolg van de ontbinding van de Sovjet-Unie is de dienstensector gegroeid om de economie van Moldavië te domineren en is deze meer dan 60% van het BBP van het land. De economie is de armste in Europa per hoofd van de bevolking en heeft de laagste index voor menselijke ontwikkeling op het continent. Moldavië is ook het minst bezochte land in Europa door toeristen met slechts 11.000 jaarlijks geregistreerde bezoekers uit het buitenland.
Het land telt ca. 3,5 miljoen inwoners en is overwegend (98%) oosters-orthodox. Ruim 70% van de bevolking is Moldaviër of Roemeen hetgeen ook verklaart waarom de vlag van Moldavië erg lijkt op die van Roemenië. In Roemenië ligt een gebied dat vroeger tot het koninkrijk Moldavië behoorde. Van oudsher vormde Moldavië een buffer tussen Rusland en het Ottomaanse rijk (Turkije). Het is dan ook niet verwonderlijk dat Rusland en later de Sovjet-Unie grote invloed hadden en hebben in Moldavië. Ruim 20% van de bevolking is ook nu nog etnisch Rus of Oekraïner.
Het project
Door de economische situatie zien veel mensen in Moldavië geen andere mogelijkheid dan voor korte of langere tijd in het buitenland te gaan werken. Dat betekent dat veel kinderen en ouderen alleen achterblijven. Hoewel kerken maar weinig geld en vrijwilligers hebben, willen zij er voor deze kinderen en ouderen zijn. Moldovan Christian Aid (MCA) ondersteunt kerkelijke gemeenten bij hun diaconale initiatieven en traint jongeren zodat zij ouderen kunnen helpen.
Door de slechte economische omstandigheden in Moldavië is er weinig werkgelegenheid. Gebrek aan banen zorgt ervoor dat naar schatting 25% van de bevolking in het buitenland is gaan werken. Het wegvallen deze midden-leeftijdscategorie heeft een desastreus effect op de samenleving. Dat is vooral goed zichtbaar in de dorpen, waar veel kinderen en ouderen wonen die alleen zijn achtergebleven.
Ook de kerken hebben hieronder te lijden. Er zijn maar weinig actieve kerkleden en weinig inkomsten. Toch zijn er in veel kerkelijke gemeenten wel diaconale initiatieven om de kinderen en ouderen te helpen. Zij hebben daar steun bij nodig. MCA ondersteunt kerkelijke gemeenten en kleine christelijke organisaties met training, advies en financiën.
In vijf dorpen in de regio Edinet traint MCA samen met de lokale kerkelijke gemeente kinderen en jongeren om steun te geven en op te komen voor ouderen in hun dorp. Dit heeft een heel positieve uitwerking op zowel de jongeren als de ouderen. De jongeren zien dat ze wat kunnen betekenen voor anderen, krijgen hierdoor meer gevoel van eigenwaarde. Zij krijgen een training en een deel van hen doet mee aan de summerschool. De ouderen krijgen ondersteuning en zijn blij met de aandacht die er is, want zij hebben veel te maken met eenzaamheid.
MCA is ontstaan nadat Kerk in Actie er bij de Wereldraad van Kerken op aandrong om de kerken in Moldavië te helpen bij het opzetten en uitbreiden van hun diaconale werk. De kerken hadden in de voormalige Sovjet-staat Moldavië decennialang geen diaconaal werk kunnen doen en moesten hun structuren weer opbouwen. Dankzij MCA kunnen de kerken hun krachten bundelen en bieden zij nu hulp.
Vlada (16) woont in Moldavië, het armste land van Europa. Ze groeit op bij haar oma, omdat haar ouders in het buitenland werken. Het stemt haar verdrietig, maar ze zit niet bij de pakken neer. Samen met andere jongeren van de kerk bezoekt ze zieke ouderen. Zo beuren jong en oud elkaar op en zijn ze minder alleen.
Moldavië en de vluchtelingenstroom uit Oekraïne
Na de Russische inval in Oekraïne kwam een vluchtelingenstroom op gang die de grootste is geworden op het Europese continent sinds de Tweede Wereldoorlog. Op 6 april 2022 (minder dan een maand de Russische invasie van Oekraïne) berichtte de Moldavische premier, dat er inmiddels 400.000 vluchtelingen vanuit Oekraïne de Moldavische grens waren overgestoken, van wie er 100.000 hadden besloten om te blijven. Moldavië – met ca. 3,5 miljoen inwoners – ving daarmee gemiddeld per hoofd van de bevolking de meeste Oekraïners op. Een last die het land niet zelfstandig kan dragen. Financiële steun is daarom onontbeerlijk en wordt dan ook gegeven vanuit de EU en particuliere initiatieven (zoals Kerk in Aktie).
Namens de ZWO-commissie, Bert Berkhout, tel. 6817944
Waar word je gelukkig van? Die vraag stelde ik afgelopen week aan de 18-plussers. Ik wist het natuurlijk wel, maar toch was ik geraakt door de antwoorden. Want geluk zit niet in grote huizen, carrières en bakken geld, maar in vriendschappen, ontmoetingen, natuur, lente en samenzijn. Toen ik een dag later een ommetje maakte werd ik ondanks het grijze weer heel blij van deze bloeiende takken. Prachtig hoe in een paar dagen tijd de schijnbaar dorre struik tot bloei kwam. Als ik bij het schrijven van dit stukje uit het raam van de studeerkamer kijk, zie ik de bomen voorzichtig uitbotten. Het wordt lente, een mooi begin van de 40-dagen tijd. Ik ervaar deze dagen altijd als buitengewoon troostend. Wat er ook deze wereld en in ons persoonlijk leven, hoe kwetsbaar we gebeurt in ons soms voelen, toch is er ook altijd weer die helende kracht, die de dorre takken doet opbloeien, die spreekt van leven en toekomst. Ik moest denken aan lied 982: in de bloembol is de krokus. En aan het rake vers in dat lied: in ons einde is de aanvang, in de tijd oneindigheid, in de twijfel ligt geloven, in ons leven eeuwigheid. Het is soms amper te begrijpen als het leven pijn doet, maar toch, ergens is een ervaring van grond onder je voeten, van leven te midden van dood, van een morgen die de duisternis verdrijft. Zo leven we toe naar het paasfeest, dankbaar voor klein geluk en tekenen van leven.
